ГАРААНЫ ПРАЙМЕР ХХК ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ӨРГӨЖҮҮЛЛЭЭ

О. Отгондэлгэр
2021-06-18 09:16

“Гарааны праймер” ХХК-ийн захирал С.Лхагвасүрэн:

MАНАЙ КОМПАНИЙН АЛСЫН ХАРАА ШИНЖЛЭХ УХААНД СУУРИЛСАН ОНОШЛУУР ҮЙЛДВЭРЛЭГЧ БОЛОХ 

- Гарааны праймер ХХК шинэ лабораторио нээсэнд баяр хүргэе. Лабораторио танилцуулна уу? 
- Мах, махан бүтээгдэхүүний уураг, өөх, тос, чийгээс эхлээд, хими-биологийн онцлог байдлууд болон хүнсний аюулгүй байдлын шалгуур үзүүлэлтүүдийг шинжлэх, судлах замаар мах үйлвэрлэгчдэд үндэсний брэнд бүтээгдэхүүн гаргах, хөгжүүлэхэд туслах зорилготой, Махны судалгаа, хөгжүүлэлтийн сорилтын лабораторийн үйл ажиллагааг эхлүүлж байна.
Судалгааны ажилтан болсноосоо хойш мах судалж махны үйлдвэрийн эрүүл ахуйн зөвлөх үйлчилгээ үзүүлж ирсэн. Энэ хугацаанд монгол мах маш үнэ цэнэтэй, байгалийн ус өвсөөр тэжээгдсэн органик бүтээгдэхүүн гэдгийг мэдэрсэн. Үүнийг батлахын тулд монголын бэлчээрийн малын махны давуу талыг баталгаажуулж хөгжүүлэх хэрэгтэй байна. Бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлт гэдэг нь маханд байх ёстой уураг, тослог, чийгнээс гадна монголын бэлчээрийн малын махны давуу тал болох хүний эрүүл мэндийг зохицуулагч кальци, фосфор, магни, омега-3, омега-6 зэрэг үл орлогдох  тосны хүчлүүд бэлчээрийн ба хивэгч малын маханд илүү байдгийг гадны болон үндэсний судлаачдын судалгааны үр дүнг баталгаажуулж үнэ цэнэд хүргэх зорилготой юм. Тиймээс лаборатори маань мах үйлдвэрлэгчидтэй бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хөгжүүлэлтээр хамтран ажиллаж технологи-эрүүл ахуй, аюулгүй байдлын үзүүлэлтийг тодорхойлно. 
Лабораторийн сорилтыг ямар төвшинд хийж байгаагаар нь тухайн улс орны хөгжил тодорхойлогддог. Монгол малын махыг дэлхийн зах зээлд гаргахын тулд хүчин чадал өндөртэй лабораторитой болж, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн аргаар баталгаажуулах хэрэгтэй байна. Хөдөө аж ахуйн салбарт хувийн лаборатори цөөн, махын үйлдвэрүүд лабораторитой ч ажлын байр, гарын арчдас, технологийн ус, бүтээгдэхүүн  зэрэгт эрүүл ахуйн шинжилгээ хийхээс илүүгээр эцсийн бүтээгдэхүүний химийн бүрэлдэхүүнийг тодорхойлох хэмжээнд ажиллах боловсон хүчин, тоног төхөөрөмж, лабораторийн өдөр тутмын урсгал зардлыг даах санхүүгийн хүчин чадал одоогоор бүрэлдээгүй байна. Иймээс бид махны үйлдвэрүүдэд лабораторийн аутсорсинг үйлчилгээ үзүүлэхийг зорьж байна
- Лабораторийг магадлан итгэмжүүлэх маш том ажил байдаг? 
- Магадлан итгэмжлэгдэхгүйгээр бүтээгдэхүүн сорилт, баталгаажуулалт хийх эрх үүсэхгүй. Итгэмжлэлд орохдоо аливаа шинжилгээг олон давтан хийсэн, мэргэжилтнүүд нь арга зүйгээ эзэмшсэн, тоног төхөөрөмжийн хэмжилт нь Стандарт хэмжил зүйн газраар баталгаажсан байх ёстой. Миний бие 30 шахам жил махны эрүүл ахуйн сорилт, шинжилгээний чиглэлээр судалгаа хийж байна. Одоогоор 5 төрлийн инновацын бүтээгдэхүүн зах зээлд нийлүүлж, шинээр 4 бүтээгдэхүүн хөгжүүлж байна. Лабораторийн сорилт, шинжилгээгээр олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдье гэвэл PCR технологийг хөгжүүлэх шаардлагатай гэж үздэг. 
Мөн лабораторийн чанарын удирдлагын менежментийн чиглэлээр 20 шахам жил ажиллаж байна, үүний үр дүнд  30 гаруй сорилтын лаборатори, ур чадварын сорилтын 5 лабораторийн итгэмжлэлийн ажилд тусалсан. Махмаркет, Монтува, Зэргэринтернешнл, Ажигана,  Хүн од, Стандарт  мах зэрэг үйлдвэрийн лабораторид итгэмжлэлийн зөвлөх үйлчилгээ үзүүлж байна. Нүсэр ажил байдаг ч өөрийн туршлага, залуусынхаа зүтгэлээр лабораторио итгэмжлэлд оруулна. Лаборатори бохироосоо цэвэр лүүгээ нэг л урсгалтай байх ёстой гэдэг нөхцөлийг хангахын тулд багагүй хөрөнгө зарж лабораторийнхоо хоёр талд хаалга гаргаж нэг урсгалтай болгоод байна.
- Зах зээл дээр гаргасан инновацын 5 бүтээгдэхүүнээ товч танилцуулна уу?  
- 2009 онд Махны аюулгүй байдлын анхан шатны үзүүлэлтүүдийг үзэх магадлан шинжилгээний цомог, 2011 онд сүүний цомог, 2013 онд Махны төрөл, мал амьтны хүйсийг тодорхойлох PCR цомог (Үүгээрээ 2014 оны Шинжлэх ухааны шилдэг бүтээлийн шагналыг авсан) 2018 онд Зооноз ба хүнсний халдварыг тодорхойлох PCR цомог гаргасан. 
Тухайн үедээ хүмүүс ойлгож хүлээж авахгүй байсан боловч ковидоос хойш PCR оношлогооны үнэ цэнийг ойлгодог боллоо. Манай 21 аймгийн мал эмнэлэг бүгд  PCR оношлогооны машинтай болоод удаж байна. Хүн эмнэлгээсээ ч илүү лабораторийн хүчин чадалтай гэж хэлж болно.
Малын эм, долооц зэрэг эрэлттэй бүтээгдэхүүнийг бодоход оношлуурын урвалж бодисууд үнэтэй, ажиллагаа ихтэй, ашиггүй, хэрэглэгч цөөхөнтэй. Гэхдээ ач холбогдол өндөр. Бидний алсын хараа оношлуурын технологиороо тэргүүлэх учраас судалгаа, үйлдвэрлэл, технологийг өндөр хөгжүүлж байж зорилгоо хэрэгжүүлнэ. Манайхыг дэмжин хөрөнгө оруулж байгаа “Сократус студи” ХХК  энэ байдлыг маань харж хамтран ажиллах болсон болов уу. 
- Лабораторид ямар ямар шинжилгээ хийх вэ? 
- Энэ лаборатори үндсэн 2 зорилготой. Оношлуур үйлдвэрлэнэ, мхны үйлдвэрүүдэд үйлчилнэ. Орон нутгийн төвшинд малын эмч нар ашиглах оношлуур, экспортын бүтээгдэхүүнийг баталгаажуулах PCR оношлуур хийнэ. PCR шинжилгээ ДНХ, РНХ дээр суурилдаг, магадлалын хувьд өндөр мэдрэмтгий арга юм. Энэ аргыг нээсэн хүн нь нобелийн шагнал хүртсэн байдаг. 
PCR оношлогооны нөү хау-г бид гаргаад, түүхий эдийг нь Монголд үйлдвэрлэх боломжгүй учраас Солонгос, Япон, БНХАУ-д захиалж авч энд угсардаг. Оношлогооны технологиор хамгийн шилдэг нь Япон улс. Япон улсад туршлага судалж явахад өрхийн эмч нь хүүхдийн ам, шулуун гэдэснээс арчдас аваад ямар өвчний үүсгэгч вэ гэдгийг тодорхойлдог onеsite технологийг нэвтрүүлсэн байсан. Тархай сууршьдаг Монгол орны нөхцөлд маш тохиромжтой санагдсан.  
- Энэ лаборатори ямар шатны лабораторид хамаарах вэ? 
- Тухайн салбарын лабораторийн менежментийн тогтолцоо нь шинжилгээний, сорилтын, эталон, ур чадварын, лавлагаа лаборатори гэсэн шатлалтайгаар хөгжих ёстой. Манайх сорилын лаборатори бөгөөд энэ шатны лабораторийн хариуцлага их өндөр, маргаан таслан шийдвэрлэх шатанд шинжилгээ хийдэг учраас итгэмжлэгдсэн байх шаардлагатай. Анхан шатны шинжилгээ бол итгэмжлэгдэх шаардлагагүй, лабораторийн зохистой дадлыг хэрэгжүүлээд явахад болдог. 
- Таны цаашдын төлөвлөгөө юу байна вэ?
- Компанийнхаа алсын харааг шинжлэх ухаанд суурилсан оношлуур үйлдвэрлэгч компани болох гэж тодорхойлсон. Үүндээ дүйцүүлэн компанийхаа дэргэд Шинжлэх ухааны зөвлөл байгуулах ёстой юм байна. Бүтээгдэхүүний судалгааны үр дүнг Шинжлэх ухааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлээд олон нийтэд танилцуулах нь нэг хүний дүгнэлтээс илүү жинтэй, бодитой болно.
Мөн судалгааны өгүүллийг сэтгүүл зүйн бүтээл болгож хэвлүүлэх хэрэгтэй юм билээ. Германы профессорууд лабораторийн шинжилгээ, судалгааны үр дүнг  сэтгүүлзүйтэй  хамт хөгжүүлсэн байсан.  Тухайлбал, хүнсний халдвар гарлаа гэхэд шат дамжлага бүрээс нь дээж аваад дүгнэлт гаргаж шинжлэх ухааны өгүүлэл бичиж сонин сэтгүүлд хэвлүүлдэг. Ингэж үйлдвэрлэгчдийн бүтээгдэхүүнийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй дүгнэлт гаргаж хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр олон нийтэд түгээж өгснөөрөө хоосон сурталчилгаанаас илүү итгэл үнэмшилтэй, судалгаанд суурилсан сурталчилгаа болж өгдөг. Энэ тал дээр “Монголын хөдөө” сонинтой хамтарч ажиллах саналтай байна. Би одоогоор махны үйлдвэрүүдэд зөвлөх үйлчигээ үзүүлдэг. Тухайлбал, Хүн-Од ХХК сүүлний тосыг шарах, буцалгах, жигнэх зэрэг хэд хэдэн аргаар гарган авч ашигтай бодисын чанарыг  нь алдагдуулахгүйгээр  хүнс, гоо сайхны түүхий эд болгон ашиглаж байна. 
Орон нутгийн малын эмч нар термостат, микроскоф, автоклавгүй хээрийн нөхцөлд ашиглаж болохуйц оношлуур бүтээж өгөөч гэсэн санал тавьсан. Энэ нь тийм ч амар биш. Гэхдээ Японы onsite технологийг монголд нэвтрүүлэх, ялангуяа хүнсний аюулгүй байдлын шинжилгээг хийхэд хугацаа их ордог учир хурдавчилсан тестийн технологийг хөгжүүлэх шаардлагатай байна. Эхлэлийг нь тавьсан байхад залуучууд цааш нь хөгжүүлнэ гэдэгт итгэж байна.


newsImage
2022-12-06 06:11
"ХҮНСНИЙ ХАНГАМЖ, АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ" ҮНДЭСНИЙ ХӨДӨЛГӨӨНИЙГ НИЙСЛЭЛД ЭХЛҮҮЛЛЭЭ
newsImage
2022-11-14 07:47
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ӨГҮҮЛЭЛ ХЭРХЭН БИЧИХ ВЭ?
newsImage
2022-11-14 02:08
ДОКТОР Ш.АЛТАНБАДРАЛ "УХААЛАГ ГАЗАР ТАРИАЛАН ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ҮЙЛДВЭРЛЭЛД" ЛЕКЦ УНШЛАА
newsImage
2022-10-24 01:34
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БАГА ХУРАЛД ШАЛГАРСАН ОЮУТАН, СУДЛААЧДАД ШАГНАЛЫГ НЬ ГАРДУУЛЛАА
newsImage
2022-10-24 01:26
“ШИЛМЭЛ МАЛ 2022” ЦАХИМ ҮЗЭСГЭЛЭН, ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ЦАХИМААР ЗОХИОН БАЙГУУЛЖ БАЙНА
newsImage
2022-10-17 07:46
ХЭНИЙГ Ч ОРХИГДУУЛАХГҮЙ ХӨГЖИХ УРИАТАЙ ДЭЛХИЙН ХҮНСНИЙ ӨДӨР
newsImage
2022-09-21 08:00
"НАМРЫН НОГООН ӨДРҮҮД-2022" ДОЛОО ХОНОГ ҮРГЭЛЖИЛНЭ
newsImage
2022-08-18 01:02
“МОНГОЛ УЛСЫН ХААИС-ИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА, ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХОЛБОО УЯЛДААГ САЙЖРУУЛАХ, ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН ЧАДАВХЫГ БЭХЖҮҮЛЭХ” ТӨСЛИЙН НЭЭЛТ БОЛЛОО
newsImage
2022-06-09 07:25
ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЖЛЫН ХЭСГИЙН ТӨЛӨӨЛЛҮҮД УУЛЗЛАА
newsImage
2022-04-19 02:46
ДЭЛХИЙН ОЮУНЫ ӨМЧИЙН ӨДРИЙГ УГТАН ГАРААНЫ БОЛОН ЖИЖИГ, ДУНД БИЗНЕС ЭРХЛЭГЧДЭД ЗОРИУЛСАН СУРГАЛТАД ОРОЛЦЛОО
newsImage
2022-04-18 03:22
"ХОГГҮЙ ЭРҮҮЛ ОРЧНЫ ТӨЛӨӨ" ХӨДӨЛГӨӨНД ХААИС-ИЙН ГАРААНЫ КОМПАНИУД ОРОЛЦЛОО
newsImage
2021-10-12 06:08
МАЛ, АМЬТНЫ ЭМНЭЛГИЙН ШАВ ТАВИХ ЁСЛОЛ БОЛЛОО
newsImage
2021-10-12 05:41
“НАМРЫН НОГООН ӨДРҮҮД-ҮНДЭСНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ 2021”-ИЙН ШИЛДГҮҮД ТОДОРЛОО
newsImage
2021-10-07 11:08
ҮР ТАРИАНЫ ХУРААЛТ 26.4 ХУВЬТАЙ ҮРГЭЛЖИЛЖ БАЙНА
newsImage
2021-10-06 12:04
Д.БАТСҮРЭН: МАЛАА БҮРТГЭЛЖҮҮЛСНЭЭР МАЛЧДАД ОЛОН ТАЛЫН БОЛОМЖ БИЙ БОЛНО.
newsImage
2021-04-17 06:13
АКАДЕМИЧ Ж.ТЭМҮҮЖИН ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЭРДЭМТЭН, БАГШ НАРТ ЛЕКЦ УНШЛАА
newsImage
2021-01-19 01:34
Өвөлжилт хүндэрсэн аймгийн зорилтот бүлгийн малчдад тэжээлийн тусламж хүргэлээ
newsImage
2020-10-14 12:00
ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ЭДИЙН ЗАСАГ, ИННОВАЦЫН ХӨГЖЛИЙН ТӨВ “ОЮУНЫ ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭ” СЕМИНАР ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА
newsImage
2020-10-06 08:40
ДЭЛХИЙН БАГШ НАРЫН 26, МОНГОЛЫН БАГШ НАРЫН 56 ДАХЬ ӨДРИЙГ ТЭМДЭГЛЭН ӨНГӨРҮҮЛЛЭЭ
newsImage
2020-10-06 05:11
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АМЬТНЫ ПАРАЗИТЫН АНГИЛАЛ ЗҮЙН НЭГДСЭН АТЛАС ХЭВЛЭГДЛЭЭ
newsImage
2020-10-05 08:04
“НАМРЫН НОГООН ӨДРҮҮД -2020” ҮЗЭСГЭЛЭН ХУДАЛДААНЫ ШИЛДГҮҮД ТОДОРЛОО
newsImage
2020-10-05 07:14
БЭЛЧЭЭРИЙН МАЛ АЖ АХУЙН ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН ТАЛААР ЛЕКЦ УНШЛАА
newsImage
2020-09-29 10:21
СУДАЛГААНЫ ИХ СУРГУУЛИЙН НЭЭЛТТЭЙ ХААЛГАНЫ ӨДӨР БОЛЛОО
newsImage
2020-09-29 09:05
"Монгол орны бэлчээрийн тулгамдсан асуудал: Гарц, шийдэл" эмхтгэлийн төслийг танилцуулах уулзалт боллоо
newsImage
2020-09-29 08:46
Хөдөө аж ахуйн их сургууль Сант сумтай хамтран ажиллахаар боллоо
newsImage
2020-05-17 06:12
"Rangeland plants of Mongolia" I, II боть бүтээл хэвлэгдэн гарлаа
newsImage
2020-05-13 02:03
“Хүнсний аюулгүй байдал ба инноваци” сэдэвт хоёр өдрийн сургалтыг зохион байгууллаа.
newsImage
2020-05-13 01:48
Оюутны инновацын шилдэг бүтээл шалгаруулах уралдаан -2019 болж өнгөрлөө.
newsImage
2022-02-11 06:12
CALL FOR PAPERS OF THE CONFERENCE ICIED-2022
newsImage
2022-02-07 01:14
ЗӨВЛӨХ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ GCFB-04 ( Давтан зар)
newsImage
2022-02-07 01:13
ЗӨВЛӨХ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ GCFB-03 ( Давтан зар)
newsImage
2022-02-07 01:10
ЗӨВЛӨХ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ GCFB-02 ( Давтан зар)
newsImage
2021-03-31 11:04
Ирэх сард нийт тариаланчийг вакцинжуулна.
newsImage
2021-02-09 04:36
“МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАЙЛБАР ТОЛЬ” ХЭВЛЭГДЛЭЭ
newsImage
2020-05-20 06:18
Монгол-Tайваний хамтарсан Шинжлэх ухаан, технологийн төслийн сонгон шалгаруулалтыг зарлаж байна
newsImage
2020-05-17 06:22
Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангаас 2020 онд олгох хөнгөлөлттэй зээлийн төслийг хүлээн авч эхэлсэн байна
newsImage
2020-05-13 11:01
"Усалгааны нормчлол, хугацааг тогтоох хялбарчилсан арга технологи" сэдэвт сургалтанд урьж байна.
newsImage
2020-05-13 10:59
Усалгаатай тариалан эрхлэгчдэд
newsImage
2020-05-13 10:56
Атрын 60 жилийн ойн хүрээнд AgroExpo 2019 олон улсын хөдөө аж ахуй, хүнсний үзэсгэлэн 2019.08.31-2019.09.01 өдрүүдэд болно
newsImage
2020-05-13 10:43
БНХАУ-ын /Манжуур/ хойд бүсийн олон улсын шинжлэх ухаан, технологийн XVI дахь удаагийн үзэсгэлэнгийн бүртгэл эхэллээ
newsImage
2020-05-13 10:32
"Тогтвортой хүнсний ирээдүйг бүтээх нь: дараагийн том сорилт" сэдэвт лекцэнд хүрэлцэн ирэхийг урьж байна
newsImage
2020-05-13 10:24
“Хѳдѳѳ аж ахуйн салбарт ухаалаг технологи нэвтрүүлэх” сэдэвт хэлэлцүүлэгт оролцохыг урьж байна
newsImage
2020-05-13 10:21
Монголын Инновацийн долоо хоног - 2019 арга хэмжээнд оролцохыг урьж байна.
newsImage
2020-05-13 10:19
"ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ТЕХНОЛОГИ" сэдэвт танхим, практик хосолсон 2 өдрийн цуврал сургалт зохион байгуулна.